Rynek kapitałowy ściśle związany jest z pojęciami, które określają jego specyfikę. Chcemy przybliżyć najpopularniejsze pojęcia związane z tym rynkiem. Poniżej przedstawiamy listę pojęć:

Akcje

To papiery wartościowe, dokumenty stwierdzające udział ich właściciela w kapitale spółki akcyjnej. Każdy, kto posiada choćby jedną akcję spółki jest właścicielem cząstki jej majątku i ma prawo do decydowania o losach spółki uczestnicząc w walnych zgromadzeniach. Akcje wydawane są na czas nieokreślony. Posiadacze akcji mogą  uzyskać  dywidendę, jeśli mają  prawa własności tych akcji w dniu jej ustalenia. Akcje notowane na GPW (Giełda Papierów Wartościowych) są rozliczane przez KDPW (Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych) w systemie D+2, czyli po dwóch dniach nie licząc dnia wykonywanej transakcji.

Sprawdź na przykładzie:

  • Jeśli kupisz akcje w poniedziałek to prawa własności akcji uzyskasz w środę na koniec dnia,
  • jeśli sprzedasz akcje w poniedziałek to gotówkę za sprzedaży akcji dostaniesz popołudniu w środę.

Na GPW akcje to jeden z najbardziej popularnych instrumentów. Są częścią rynku kasowego. Wyróżniamy dwa rodzaje akcji - imienne oraz na okaziciela. Tylko akcje na okaziciela mogą być przedmiotem obrotu na GPW.

Zobacz jaka może być ceny akcji:

  • nominalna – cena umieszczona na akcji bądź świadectwie depozytowym i odpowiada jednostce kapitału akcyjnego, czyli wynika z podziału kapitału przez liczbę emitowanych akcji,
  • emisyjna – cena, po jakiej akcja jest oferowana subskrybentom przez emitenta; nie może być niższa od wartości nominalnej i jest stała w całym okresie subskrypcji (wyjątek: akcje oferowane są w formie przetargowej),
  • bieżąca – cena, po jakiej można walor sprzedać na rynku; zależy od korzyści, jakie może osiągnąć akcjonariusz, sytuacji osiąganej przez firmę, stopnia wiarygodności, sytuacja w całej branży oraz ogólna sytuacja ekonomiczna w kraju.
Akcje uprzywilejowane

Są to akcje imienne, przyznawane założycielom spółki.

W statusie każdej spółki uprzywilejowanie akcji może posiadać dwie formy:

  • wielokrotność głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy,
  • wysokość i regularność wypłacanej dywidendy.

Na jedną akcję uprzywilejowaną przypada nie więcej niż 5 głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. Posiadacze akcji uprzywilejowanych mają pierwszeństwo przed posiadaczami akcji zwykłych w wypłacie dywidendy, ewentualne prawo do otrzymania dywidendy za ubiegłe lata obrotowe, w których spółka dywidendy nie wypłacała lub podziału majątku w przypadku likwidacji spółki.

Zbycie akcji uprzywilejowanych wymaga:

  • oświadczenia zbywającego,
  • akceptacji przez Zarząd spółki lub walne zgromadzenie faktu sprzedaży i osoby nabywcy,
  • wpisu do rejestru akcjonariuszy.
Akcjonariusz

Jest to posiadacz akcji emitowanych przez spółkę akcyjną. Każdy kto posiada prawa własności ma prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym. Zysk ten rozdzielany jest w stosunku do liczby akcji.

Asymilacja

Jest to połączenie papieru wartościowego najczęściej nowej emisji lub emisji wcześniejszych.

Bessa (pot. “rynek niedźwiedzia”)

Długotrwała silna tendencja spadkowa na rynku papierów wartościowych.

Bon skarbowy

Bon skarbowy emitowany jest przez Ministerstwo Finansów, natomiast jego emitentem jest Narodowy Bank Polski.

Celem emisji jest finansowanie krótkoterminowego deficytu budżetowego, ujemnego salda handlu zagranicznego lub spłat zobowiązań długoterminowych. Zatem bon skarbowy jest dłużnym, zazwyczaj krótkoterminowym papierem wartościowym, stanowiącym potwierdzenie zobowiązania państwa z tytułu zaciągniętego kredytu.

Bony skarbowe nie są przedmiotem obrotu na GPW

Podstawową cechą bonów skarbowych jest zerowy stopień ryzyka, dzięki czemu są atrakcyjnym papierem lokacyjnym.

Cena emisyjna akcji

Cena po której sprzedawane są papiery wartościowe na rynku pierwotnym.

Cena emisyjna może być równa bądź wyższa od wartości nominalnej akcji. Przy ustaleniu ceny emisyjnej spółka, powinna zasugerować się sytuacją na rynku kapitałowym i przeanalizować szanse powodzenia emisji przy danej cenie. Często wpływ na cenę emisyjną ma również ilość złożonych zleceń na zakup danych akcji.

Cena rozliczeniowa akcji

Jest to wartość, służąca do rozliczania transakcji giełdowych:

  • dla obligacji cena rozliczeniowa równa kursowi (w procentach) pomnożonemu przez wartość nominalną (w złotych) i powiększona o odsetki (w złotych),
  • dla akcji, cena rozliczeniowa równa jest kursowi (w złotych),
  • dla kontraktów terminowych kursowi wyrażonemu w punktach, pomnożonego przez wartość punktu w złotych.
Certyfikaty inwestycyjne

Certyfikaty inwestycyjne to papiery wartościowe emitowane przez zamknięte fundusze inwestycyjne. Są one papierami wartościowymi na okaziciela, dlatego mogą być notowane na giełdzie.

Tak jak inne papiery wartościowe notowane na giełdzie podlegają codziennej wycenie rynkowej na sesjach giełdowych.

Innym rodzajem wyceny certyfikatów inwestycyjnych jest ta, której cyklicznie dokonuje ich emitent. Wycena dokonywana jest z częstotliwością określoną w statucie, lecz nie rzadziej niż raz na 3 miesiące. Wynika ona z oszacowania wartości instrumentów finansowych, w które zainwestował fundusz. A trzeba dodać, że paleta tych instrumentów jest znacznie większa niż w przypadku funduszy otwartych.

Zamknięte fundusze inwestycyjne mogą inwestować m.in. w transakcje terminowe, prawa pochodne, waluty, a nawet udziały spółek z o.o., a więc lokaty niedostępne z mocy prawa dla funduszy otwartych. Możliwość inwestowania w instrumenty pochodne stwarza funduszom znacznie większe możliwości tworzenia zróżnicowanych strategii inwestycyjnych.

Day-trading

Day-trading zwany jest również szybką sprzedażą. To jedna z metod gry na Giełdzie Papierów Wartościowych S.A. Polega na tym, że na jednej sesji giełdowej na rachunku zostają realizowane transakcje kupna i sprzedaży akcji tej samej spółki (czyli oznaczone tym samym kodem ISIN ).

Day-trading dotyczy również transakcji zawieranych na certyfikaty, prawa poboru i prawa do akcji (PDA).

Dzień wyceny

Dzień wyceny to każdy dzień w którym odbywa się sesja na Giełdzie Papierów Wartościowych i dokonywane są wówczas wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych.

Dywidenda

Jest to część zysku netto (po odprowadzeniu podatku dochodowego) spółki kapitałowej. Zysk rozdzielany jest wśród akcjonariuszy w zależności od posiadanego udziału w spółce, który jest odnotowywany na koniec dnia ustalenia prawa do dywidendy.

Dla akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych transakcje rozliczane są po dwóch dniach, nie licząc dnia wykonywania transakcji.

Sprawdź na przykładzie:

  • aby uzyskać dywidendę - jeżeli mamy dzień ustalenia prawa do dywidendy w piątek to akcje trzeba kupić najpóźniej w środę,
  • aby uniknąć wypłaty dywidendy - jeżeli mamy dzień ustalenia prawa do dywidendy w piątek to akcje trzeba sprzedać najpóźniej we wtorek.

Poznaj ważne daty:

  • dzień ustalenia prawa do dywidendy,
  • dzień wypłaty dywidendy.
Emitent

Podmiot wystawiający papiery wartościowe we własnym imieniu i na własny rachunek.

ETF (Exchange Traded Fund)

To otwarty fundusz inwestycyjny notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych S.A. Zadaniem tego rodzaju funduszu jest jak najdokładniejsze odzwierciedlanie zmian indeksu, będącego instrumentem bazowym dla danego ETF.

Inwestując w ETF inwestujemy pośrednio w koszyk akcji, który składa się na dany indeks.

Dodatkowym czynnikiem zwiększającym atrakcyjność ETF-ów jest możliwość wypłaty przez fundusz dywidendy. Jej wysokość określana jest na podstawie wartości dywidend wypłacanych przez spółki, które wchodzą w skład danego indeksu. Dywidenda ta może powiększać wartość jednostek funduszy lub może być wypłacana bezpośrednio inwestorom (podobnie jak ma to miejsce w przypadku dywidend od akcji lub odsetek od obligacji).

ETF-y notowane są na giełdzie na takich samych zasadach jak akcje, a więc rozliczane są w trybie D+2.

Hossa (pot. “rynek byka”)

Hossa to długotrwały wzrost kursu giełdowego papierów wartościowych lub cen towarów notowanych na giełdzie.

Kontrakty

Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami. Jedna ze stron zobowiązuje się do nabycia, a druga do sprzedaży w ściśle określonym, przyszłym terminie po ściśle określonej cenie w momencie zawarcia transakcji, określonej ilości wystandaryzowanego instrumentu bazowego np. WIG20 lub mWIG40.

Jak wynika z powyższej definicji, w transakcji uczestniczy nabywca i sprzedawca kontraktu, których zapatrywania na przyszłą wartość instrumentu bazowego są odmienne. Kupujący zakłada wzrost wartości instrumentu a sprzedający spadek.

Zobacz jakie są rodzaje kontraktów:

  • na indeksy - jest notowany w punktach indeksowych. Każdy jeden punkt indeksu to równowartość mnożnika w zł. Przykładowo gdy wartość indeksu wzrośnie lub spadnie o 25 punktów to przy mnożniku 10 i otwarciu jednej pozycji odpowiednio wartość naszego zakładu zmieni się o 250 zł,
  • na akcje - jest to zakład na akcje największych i najpłynniejszych spółek. Kontrakty terminowe na akcje mogą być bardzo wygodnym instrumentem inwestycyjnym, ponieważ inwestor zamiast kupować, np. 300 akcji KGHM może kupić kontrakt na te 300 akcji.
  • na waluty,

Oznaczenia kontraktu

FW20krr20, FW40krr20 gdzie:

  • F - oznaczenie kontraktu terminowego,
  • W20, W40 - skrót nazwy instrumentu bazowego odpowiednio WIG20, TECHWIG, mWIG40,
  • k - kod określający miesiąc wykonania:
  • H - marzec, M - czerwiec, U - wrzesień, Z - grudzień,
  • rr - dwie ostatnie cyfry roku wykonania.
  • 20 – wartość mnożnika

np. FW20U09 - kontrakt dla którego instrumentem bazowym jest indeks WIG20, miesiąc wykonania przypada we wrześniu 2009 roku.

Depozyty zabezpieczające

Wysokość wymaganego depozytu zabezpieczającego pod derywaty wyznaczany jest metodą SPAN oraz dodatkowymi zasadami wyznaczonymi przez uchwały Zarządu Domu Maklerskiego BDM S.A.

KDPW - Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.

KDPW to centralna instytucja odpowiedzialna za prowadzenie i nadzorowanie systemu depozytowo-rozliczeniowego w zakresie obrotu instrumentami finansowymi w Polsce. Jej akcjonariuszami są: Skarb Państwa, Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. i Narodowy Bank Polski.

Zobacz jakie są główne zadania realizowane przez KDPW S.A.:

  • rozliczanie transakcji zawartych na publicznym rynku papierów wartościowych,
  • realizacja zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych,
  • zarządzanie Funduszem Rozliczeniowym,
  • nadzór nad zgodnością wielkości emisji papierów wartościowych znajdujących się w obrocie,
  • przechowywanie papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu.
Obligacje

Obligacja jest to instrument finansowy (papier wartościowy). Jedna strona, zwana emitentem obligacji stwierdza, że jest dłużnikiem drugiej strony, zwanej obligatariuszem (jest to właściciel obligacji) i zobowiązuje się wobec niego do wykupu obligacji. Emisja obligacji jest formą zaciągnięcia kredytu.

Kredytodawcą jest obligatariusz, czyli właściciel obligacji.

Kredytobiorcą jest emitent obligacji.

Poznaj charakterystyczne cechy obligacji:

  • termin wykupu - jest to termin, po upływie którego emitent zobowiązany jest dokonać wykupu, tzn. zwrócić zaciągnięty kredyt właścicielowi obligacji,
  • wartość (cena) nominalna - jest to wartość, którą emitent zwraca w dniu wykupu,
  • cena emisyjna - jest to cena, po której obligacja jest sprzedawana w momencie emisji pierwszemu właścicielowi,
  • oprocentowanie - określa wielkość odsetek od zaciągniętego kredytu; wyrażone jest w procentach wartości nominalnej; zwykle odsetki płacone są regularnie, np. co rok, co pół roku, co kwartał.

Zobacz jaki jest podział obligacji ze względu na emitenta:

  • obligacje skarbowe, emitowane przez Skarb Państwa,
  • obligacje przedsiębiorstw,
  • obligacje komunalne (emitowane przez gminy, związki gmin).

Sprawdź jaki jest podział obligacji ze względu na oprocentowanie:

  • obligacje o stałym oprocentowaniu (DOS, SP, PS, DS, WS),
  • obligacje o zmiennym oprocentowaniu (TZ, DZ, WZ, COI),
  • obligacje zerokuponowe (OK).
Opcje

Na zaawansowanych rynkach opcje pełnią ważną rolę. Z jednej strony są instrumentem umożliwiającym osiąganie dużych stóp zwrotu przez inwestorów o nastawieniu spekulacyjnym, z drugiej są sposobem zabezpieczania wartości portfeli akcyjnych.

W odróżnieniu od kontraktów terminowych, opcje charakteryzują się asymetrią ryzyka.

Posiadacz opcji może uzyskać bardzo duże zyski (gdy trafnie przewidzi kierunek ruchu np. indeksu giełdowego), lub poniesie stratę jedynie w wysokości początkowej kwoty zakupu opcji (gdy przewidywania okażą się błędne).

Definicja Opcji

Opcja to instrument finansowy dający jej nabywcy prawo do:

  • kupna (opcja kupna) lub sprzedaży (opcja sprzedaży),
    • w przyszłym terminie (termin wygaśnięcia),
    • po określonej z góry cenie zwanej ceną wykonania,
  • określonej ilości instrumentu bazowego dla tej opcji.

Opcja jest transakcją pomiędzy dwoma inwestorami:

  • Nabywcą opcji (inwestorem zajmującym pozycję długą),
  • Wystawcą opcji (inwestorem zajmującym pozycję krótką).

Nabywca opcji za swoje prawo płaci sprzedawcy opcji (wystawcy) premię opcyjną (cena opcji), w zamian za premię wystawca przyjmuje zobowiązanie do:

  • sprzedaży instrumentu bazowego (w przypadku opcji kupna),
  • kupna instrumentu bazowego (w przypadku opcji sprzedaży) na żądanie posiadacza opcji.

Rodzaje Opcji

W zależności od tego, czy prawo dotyczy kupna czy sprzedaży, wyróżnia się dwa rodzaje opcji:

  1. opcję kupna (call).
  2. opcję sprzedaży (put).

W zależności od tego, kiedy można żądać dokonania transakcji, wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje opcji:

  1. opcja amerykańska, która może być wykonana w każdym terminie do momentu wygaśnięcia opcji.
  2. opcja europejska, termin wykonania pokrywa się z terminem wygaśnięcia opcji.

W zależności od tego, na jaki instrument podstawowy jest wystawiana opcja, wyróżnia się:

  • opcje walutowe (instrumentem bazowym jest waluta),
  • opcje akcyjne (instrumentem bazowym jest akcja),
  • opcje procentowe (wystawiane na obligacje, bony skarbowe),
  • opcje indeksowe (wystawiane na indeks giełdowy).

Data wygaśnięcia opcji

Opcje na giełdzie mają terminy wygaśnięcia zgodne z cyklem marzec, czerwiec, wrzesień, grudzień. Opcje wygasają w trzeci piątek miesiąca wygaśnięcia danej serii (jeśli w tym dniu nie odbywa się sesja – opcje wygasają w ostatnim dniu sesyjnym przed trzecim piątkiem). Dzień wygaśnięcia jest także ostatnim dniem, w którym obraca się opcjami.

Papiery wartościowe

To dokument stwierdzający istnienie określonych praw majątkowych.

Papiery wartościowe są z reguły dokumentami finansowymi a zaliczają się do nich:

  • akcje,
  • obligacje,
  • bony skarbowe,
  • bony oszczędnościowe,
  • banknoty,
  • czeki,
  • weksle,
  • uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych i losy loteryjne.

Zobacz jaki jest podział papierów wartościowych:

ze względu na prawa majątkowe:

  • reprezentujące współwłasność (akcje),
  • reprezentujące wierzytelności ( pozostałe papiery wartościowe).

w zależności od sposobu przenoszenia praw własności:

  • imienne – nazwisko lub nazwa umieszczone jest na papierze, a przeniesienie praw może nastąpić tylko w drodze umowy notarialnej,
  • na okaziciela – przeniesienie praw własności odbywa się przez wręczenie ich innej osobie.

ze względu na termin wykupu:

  • długoterminowy - termin wykupu powyżej 1 roku,
  • krótkoterminowy - termin wykupu poniżej 1 roku.

ze względu na źródło pochodzenia:

  • własne - emitowane przez daną jednostkę gospodarczą,
  • obce - wyemitowane przez inne jednostki gospodarcze.
Prawa do akcji (PDA)

To papiery wartościowe używane w zastępstwie za akcje nowej emisji. Po emisji nowych akcji mija pewien okres zanim nowe akcje trafią do obrotu. Jest to spowodowane długim czasem rejestracji takich akcji w sądzie. Aby można było zacząć obrót notowania praw do akcji wprowadza się wcześniej. Po okresie nawet kilku miesięcy prawa do akcji automatycznie przekształcają się w akcje spółki. Gdy spółka już rozpoczęła notowania swoich akcji na GPW to nowe akcje automatycznie zasymilują się z tymi już notowanymi.

Prawa poboru (PP)

To rodzaj nowej emisji akcji spółki, który umożliwia co najmniej zachowanie przez dotychczasowych akcjonariuszy proporcjonalnego udziału w kapitale akcyjnym danej spółki. Są to zaproszenia uprawniające do kupna akcji nowej emisji na rynku pierwotnym. Inwestor posiadający prawo poboru powinien wykorzystać prawa poboru pod zapis na nowe emisje lub sprzedać prawa o ile są one notowane na rynku. Prawa poboru są rozliczane w czasie D+2 czyli dwa dni nie licząc wykonywanej transakcji.

Sprawdź na przykładzie:

  • aby uzyskać prawo poboru - jeżeli dzień ustalenia prawa poboru przypada na piątek to akcje trzeba kupić najpóźniej w środę,
  • aby uniknąć uzyskania prawa poboru - jeżeli dzień ustalenia prawa poboru przypada na piątek to akcje trzeba sprzedać najpóźniej w środę.

Poznaj ważne daty:

  • dzień ustalenia prawa poboru,
  • dzień przyjmowania zapisów.

Wzór na teoretyczną wartość prawa poboru:

PP=(S-E)/(L+1),

gdzie:

PP - teoretyczna wartość prawa poboru

S - cena rynkowa starych akcji

E - cena emisyjna nowych akcji

L - liczba jednostkowych praw poboru potrzebnych do objęcia jednej akcji nowej emisji

Produkty strukturyzowane

Produkty strukturyzowane to instrumenty finansowe, których cena jest uzależniona od wartości określonego wskaźnika rynkowego (instrumentu bazowego):

  • indeksów giełdowych,
  • kursów akcji,
  • surowców (np. ropa naftowa, złoto, srebro, gaz ziemny, etc.),
  • produktów rolnych (np. pszenica, kukurydza, kakao, kawa, etc),
  • koszyków akcji, surowców, indeksów giełdowych,
  • kursów walut, stóp procentowych.
Split

Innymi słowy split to wymiana akcji.

Spółka, której akcje mają wysoką cenę nominalną zazwyczaj są mniej płynne, a ich wyższe ceny giełdowe mogą spowodować pewne bariery dla inwestorów indywidualnych. W takiej sytuacji wskazany jest split inaczej podział akcji, który zwiększa płynność spółki.

Sprawdź na przykładzie:

  • jeżeli akcje spółki X równe są cenie 100 PLN,
  • przeprowadzony split w stosunku 1:10 , to: 1 akcja po 100 PLN = 10 akcji po 10 PLN za sztukę.

Zgodnie z kodeksem spółek handlowych wartość nie może być mniejsza niż 1 złoty.

Teoretyczny Kurs Otwarcia (TKO)

Do Teoretycznego Kursu Otwarcia (TKO) może dojść w trakcie fazy Przed Otwarciem. Sytuacja taka zachodzi w momencie, gdy po stronie kupna i sprzedaży znajdują się zlecenia z limitami o nakładających się limitach cen lub występują zlecenia PKC i PCRO. TKO określa wartość równowagi pomiędzy podażą i popytem. Z chwilą zakończenia fazy Przed Otwarciem wartość TKO staje się kursem otwarcia. Wszystkie zlecenia, które brały udział w wyznaczeniu TKO (z limitem, PKC, PCRO) zostaną zrealizowane po kursie otwarcia. W związku z powyższym zlecenia z limitem wyższym bądź równym TKO są przedstawiane w arkuszu zleceń z limitem równym TKO.

Rodzaje zleceń i zasady funkcjonowania w systemie UTP

Limity ceny

 

PEG

Limit kroczący

Limit PEG automatycznie podąża za najlepszym limitem zlecenia kupna lub sprzedaży i przyjmuje ich limit. W ten sposób zwiększa się możliwość realizacji zlecenia. Inaczej, gdy limit najlepszej oferty się zmienia zlecenie PEG również aktualizuje cenę.

Podczas składania zlecenia PEG inwestor ma możliwość zdefiniowania dodatkowego limitu:

  • maksymalnego dla zleceń kupna,
  • minimalnego dla zleceń sprzedaży, co ogranicza możliwość zawarcia transakcji tylko do tego poziomu.

Zlecenia nie zostanie przyjęte, gdy w konkretnej ofercie nie będzie żadnego zlecenia.

PKC

Po Każdej Cenie

Zlecenie może być zrealizowane częściowo,

Ma taki sam priorytet realizacji jak zlecenia PCR.

Można je składać w fazie przed otwarciem, przed zamknięciem oraz w fazie notowań ciągłych.

Jest realizowane z najlepszymi aktualnie dostępnymi zleceniami po przeciwnej stronie arkusza i może być zrealizowane w kilku transakcjach po różnych cenach. Składający je nie ma możliwości kontroli kursu realizacji.

Część zlecenia niezrealizowana na fixingach pozostaje w arkuszu nadal jako PKC.

W czasie notowań ciągłych zlecenie PKC można złożyć nawet wtedy, kiedy w arkuszu nie ma innych zleceń.

PCR

Po Cenie Rynkowej

Można je składać w fazie przed otwarciem, przed zamknięciem oraz podczas notowań ciągłych.

Ma taki sam priorytet realizacji jak zlecenia PKC.

Jeśli w czasie otwarcia w arkuszu obecne jest przynajmniej jedno zlecenie PCR i jednocześnie brak jakiegokolwiek zlecenia po przeciwnej stronie arkusza, instrument jest zawieszany (standardowo).

Jeśli w czasie składania zlecenia PCR w fazie notowań ciągłych brak jest jakiegokolwiek zlecenia po przeciwnej stronie arkusza, zlecenie jest odrzucane.

Zlecenia PCR składane w fazie dogrywki są również odrzucane.

Typy ważności zleceń

 

WNF

Ważne na Najbliższy Fixing

Zlecenie jest przyjmowane do systemu w czasie każdej fazy sesji, ale aktywne tylko na najbliższym fixingu (otwarciu, zamknięciu lub podczas fazy równoważenia instrumentu).

Niezrealizowana część zlecenia jest usuwana natychmiast po zakończeniu fixingu.

Wszystkie zlecenia WNF są automatycznie anulowane po zakończeniu sesji.

Realizacja WNF następuje zgodnie z priorytetem czasu przyjęcia zlecenia do systemu transakcyjnego.

WNZ

Ważne Na Zamknięcie

Jest przyjmowane w czasie każdej fazy sesji, ale bierze udział tylko w najbliższym fixingu na zamknięcie.

Niezrealizowana część zlecenia jest usuwana natychmiast po zakończeniu fixingu na zamknięcie.

Wszystkie zlecenia WNZ są automatycznie anulowane po zakończeniu sesji.

Realizacja zlecenia WNZ następuje zgodnie z priorytetem czasu przyjęcia zlecenia do systemu transakcyjnego.

WDC

Ważne Do Czasu określonego przez składającego zlecenie

Zlecenia z ważnością WDC pozostają w arkuszu do czasu określonego przez składającego zlecenie. Czas można określić z dokładnością do jednej sekundy.

Czas wygaśnięcia odnosi się do bieżącego dnia sesyjnego.

Dzień

zlecenie z ważnością jednodniową

Jednodniowe zlecenie ważne tylko na najbliższej sesji.

WDD

ważne do dnia - długoterminowe

Zlecenie długoterminowe z określonym dniem końca jego ważność maks. 365 dni.

WDA

do momentu anulowania zlecenia - bezterminowe

Ustawiana jest wartość domyślna na każdą sesję, czyli data aktualnej sesji maks. termin ważności 365 dni.

WIA

ważne do pierwszego wykonania

Realizowane natychmiast po wprowadzeniu do arkusza. Część niezrealizowana od razu zostaje anulowana.

WLA

wykonaj lub anuluj

Musi być zrealizowane w całości, w przeciwnym wypadku jest usuwane z arkusza.

Pozostałe

 

Limit aktywacji

zlecenia STOP

W fazie przed otwarciem zlecenia Stop nie są brane pod uwagę przy wyznaczaniu teoretycznego kursu otwarcia oraz teoretycznego wolumenu otwarcia. Nie są też uwzględniane przy zawieraniu transakcji na samym otwarciu.

Wartość ujawniona

zlecenia z ukrytą ilością

Teoretyczny wolumen otwarcia uwzględnia jedynie wolumen ujawniany.

Nie mniej niż 10 sztuk.

ZASADY PRZEPROWADZANIA DOGRYWKI

Transakcje w fazie dogrywki w danym dniu można zawierać po ostatnim znanym kursie transakcyjnym zarówno w systemie notowań ciągłych, jak i kursu jednolitego.

SYSTEM ANIMATORA RYNKU

System przeznaczony do notowania instrumentów, dla których będzie istniał obowiązek posiadania animatora (np. instrumenty strukturyzowane, warranty).

W systemie dany instrument może mieć tylko jednego animatora.

Brak kwotowania przez animatora powoduje zawieszenie możliwości zawierania transakcji.

Brak statycznych i dynamicznych ograniczeń wahań kursu (rolę tę spełniają oferty)

Warranty

Warranty to instrumenty finansowe, rynku kasowego. Ich wartość zależy od ceny lub wartości instrumentu bazowego. Instrumentem bazowym może być papier wartościowy (akcje, obligacje), indeks, stopa procentowa, kurs walut lub inne wartości. Od 21 lipca 2011 r., ponownie dostępne na GPW.